Het zijn de laatste dagen van het jaar. Bohemian Rhapsody staat nog stevig op plaats 1 in de Top 2000, Mark Rutte is politicus van het jaar en over Geert Wilders wordt het meest getwitterd. Hier een andere top: die van de beste films van de afgelopen twintig jaar. De muziek doet mij trouwens aan Charles Ives denken:
The unanswered question.
donderdag 29 december 2011
zondag 27 november 2011
Visconti
Vanavond zendt ARTE de film Il Gattopardo van Luchino Visconti uit.
Hieronder een korte documentaire over deze Italiaanse regisseur. De beelden beginnen met een Visconti die om acht uur 's ochtends door Venetië vaart. Het is de eerste dag van de verfilming van Thomas Manns novelle De dood in Venetië.
Hieronder een korte documentaire over deze Italiaanse regisseur. De beelden beginnen met een Visconti die om acht uur 's ochtends door Venetië vaart. Het is de eerste dag van de verfilming van Thomas Manns novelle De dood in Venetië.
vrijdag 4 november 2011
Gedoogsteun
In het blad PM - Public Mission - verscheen mijn column Gedoogsteun:
Ik ken deze zaaltjes: pakken jus d’orange, schrijfblokken met een Europees vlaggetje en een temperatuur die voor Nederlanders net wat te hoog is. Maar dit keer luister ik niet met een koptelefoon op naar een rap Frans sprekende voorzitter. Ik sta losjes voor een groot scherm, met een powerpoint remote control in mijn hand. Meer dan kwaliteit. Het nieuwe cultuurbeleid is de titel van mijn presentatie. De hoogte van het cultuurbudget lijkt omgekeerd evenredig aan de belangstelling ervoor.
Voor mij: zo’n dertig mannen en vrouwen, hongerig naar elk woord Nederlands. De uitnodiging kwam twee weken daarvoor, van de tolkendienst van de Europese Commissie. ‘De tolkendienst verzorgt de vertolking in de vergaderingen van de Commissie, de Raad, het Comité van de Regio’s en het Economisch en Sociaal Comité. De doorsneetolk werkt uit drie tot vijf talen naar zijn moedertaal. Er wordt nauwelijks gewerkt met specialisaties, het aantal onderwerpen dat aan bod komt is te groot. Om de tolken op de hoogte te houden van ontwikkelingen in de landen van hun werktalen, organiseert de tolkendienst zogenaamde opfriscursussen.’
In de hoek van de zaal staan twee whiteboards. Met daarop populaire Nederlandse woorden en uitdrukkingen. Afstralen op. Iemand in de hoek drukken. Gedoogsteun. Van heb ik jou daar. Ver-van-mijn-bedshow. ‘Het is niet zo dat de tolken deze woorden niet kennen,’ verzekert André Jäger van de tolkendienst me. ‘We staan er alleen wat langer bij stil.’ Zakkenvuller. Verlatingsangst. Achter het net vissen. Het Torentje. Een snood idee.
‘Wat vind je nou echt moeilijk?,’ vraag ik na afloop aan een van de tolken. Mijn oog valt op het woord Hedwigepolder. ‘Als ze Engels spreken, en je niet weet wat hun moedertaal is,’ zegt de Oostenrijker. ‘Dan zegt een man uit Spanje: “koo-sjèr”. Later blijkt dan dat hij co-chair bedoelt.’ Een collega knikt.
Ik ken deze zaaltjes: pakken jus d’orange, schrijfblokken met een Europees vlaggetje en een temperatuur die voor Nederlanders net wat te hoog is. Maar dit keer luister ik niet met een koptelefoon op naar een rap Frans sprekende voorzitter. Ik sta losjes voor een groot scherm, met een powerpoint remote control in mijn hand. Meer dan kwaliteit. Het nieuwe cultuurbeleid is de titel van mijn presentatie. De hoogte van het cultuurbudget lijkt omgekeerd evenredig aan de belangstelling ervoor.
Voor mij: zo’n dertig mannen en vrouwen, hongerig naar elk woord Nederlands. De uitnodiging kwam twee weken daarvoor, van de tolkendienst van de Europese Commissie. ‘De tolkendienst verzorgt de vertolking in de vergaderingen van de Commissie, de Raad, het Comité van de Regio’s en het Economisch en Sociaal Comité. De doorsneetolk werkt uit drie tot vijf talen naar zijn moedertaal. Er wordt nauwelijks gewerkt met specialisaties, het aantal onderwerpen dat aan bod komt is te groot. Om de tolken op de hoogte te houden van ontwikkelingen in de landen van hun werktalen, organiseert de tolkendienst zogenaamde opfriscursussen.’
In de hoek van de zaal staan twee whiteboards. Met daarop populaire Nederlandse woorden en uitdrukkingen. Afstralen op. Iemand in de hoek drukken. Gedoogsteun. Van heb ik jou daar. Ver-van-mijn-bedshow. ‘Het is niet zo dat de tolken deze woorden niet kennen,’ verzekert André Jäger van de tolkendienst me. ‘We staan er alleen wat langer bij stil.’ Zakkenvuller. Verlatingsangst. Achter het net vissen. Het Torentje. Een snood idee.
‘Wat vind je nou echt moeilijk?,’ vraag ik na afloop aan een van de tolken. Mijn oog valt op het woord Hedwigepolder. ‘Als ze Engels spreken, en je niet weet wat hun moedertaal is,’ zegt de Oostenrijker. ‘Dan zegt een man uit Spanje: “koo-sjèr”. Later blijkt dan dat hij co-chair bedoelt.’ Een collega knikt.
donderdag 20 oktober 2011
De herinneringscultuur van de Tweede Wereldoorlog
In november 2010 hield het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie het congres De herinneringscultuur van de Tweede Wereldoorlog. Een aantal lezingen is nu verschenen in het tijdschrift Biografie Bulletin. De onderzoekers gaan in op (auto)biografieën in en na de oorlog, en de begrippen ‘goed’ en ‘fout’:
- Benien van Berkel: De autobiografie van een landverrader
- Joke Corporaal: Het gecensureerde leven van Anne Wadman (1919-1997)
- Jerker Spits: Herinnering als provocatie. De autobiografieën van Christa Wolf en Thomas Bernhard
- Benien van Berkel: De autobiografie van een landverrader
- Joke Corporaal: Het gecensureerde leven van Anne Wadman (1919-1997)
- Jerker Spits: Herinnering als provocatie. De autobiografieën van Christa Wolf en Thomas Bernhard
vrijdag 14 oktober 2011
Recensie van Ellen Heijmerikx, Wij dansen niet
Als Janne en IJze op een woensdagmiddag uit school komen, is de radio verdwenen van het dressoir. De platenspeler is weg, en een spreuk in een lijst verkondigt: ‘De Here is mijn herder, mij ontbreekt niets’. Als het gezin in Ellen Heijmerikx’ roman zich bekeert tot het behoudende christendom, verdwijnen strikken van jurken en mag Janne niet langer meedoen aan toneelstukken en danslessen: ‘Wij dansen niet’. In de moestuin begraven Janne en IJze hun oude kleding. Janne en haar oudere broer spelen na wat zij de ‘broeders’ hebben zien doen: ‘Eerst leer je het verschil zien tussen goed en kwaad en daarna leg je alles wat kwaad is af. Dat doe je uit, zoals je een jas uitdoet. Dan word je een nieuw mens. Een mens zonder zonden. Een zegen voor je omgeving.’
De hele recensie lees je hier.
De hele recensie lees je hier.
donderdag 6 oktober 2011
Recensie van Mathijs Deen, Brutus heeft honger
Brutus heeft honger telt 96 bladzijdes: 44 miniaturen van zo’n anderhalve bladzijde, waarin Mathijs Deen een historisch personage verbindt met een maaltijd. Hij voert als personages in deze kleine close-ups van de geschiedenis onder andere Adam, Brutus, Karel de Grote en Willem van Oranje op, maar ook een anonieme toeschouwer in een Romeinse arena, een tamboer in het Rampjaar 1672 en een boerenzoon die het oog van Johan de Witt inslikt.
De hele recensie lees je hier.
De hele recensie lees je hier.
dinsdag 13 september 2011
Buddenbrookhaus uitgebreid
Het Buddenbrookhaus in Lübeck wordt opgeknapt en uitgebreid.
Het huis was de locatie voor Thomas Manns roman Buddenbrooks. In die roman schildert de Duitse schrijver verval en ondergang van een koopmansfamilie. Het huis is een van de bekendste literaire musea van Duitsland en trekt jaarlijks 60.000 bezoekers.
Thomas Mann en Lübeck
Thomas Mann verliet Lübeck in 1896 en woonde achtereenvolgens in Italië, München, Californië en Zwitserland. In zijn essay Lübeck als geistige Lebensform schreef hij dat Lübeck "von Anfang bis zu Ende in meiner ganzen Schriftstellerei zu finden ist, sie entscheidend bestimmt und beherrscht”.
Klassikerpflege in Duitsland
Door aankoop van het aangrenzende pand wordt de tentoonstellingsruimte van het Buddenbrookhaus twee keer zo groot. Het Buddenbrookhaus kent permanente tentoonstellingen over de familie Mann en de roman Buddenbrooks (1901). Lübeck kent naast het Buddenbrookhaus een Willy-Brandt- en een Günther-Grass-Haus. Ook het Literaturarchiv in München wordt uitgebreid en krijgt de mogelijkheid een permanente tentoonstelling te organiseren. Het Literaturarchiv beheert de literaire nalatenschap van Klaus en Erika Mann.
Brede belangstelling
De belangstelling voor de familie Mann blijft in Duitsland onverminderd groot. De literatuurcriticus Heinrich Breloer stelde een driedelige televisieserie samen en vertaalde Buddenbrooks in 2008 naar het witte doek: een kostuumdrama waarin computeranimaties het oude Lübeck tot leven brengen.
Het huis was de locatie voor Thomas Manns roman Buddenbrooks. In die roman schildert de Duitse schrijver verval en ondergang van een koopmansfamilie. Het huis is een van de bekendste literaire musea van Duitsland en trekt jaarlijks 60.000 bezoekers.
Thomas Mann en Lübeck
Thomas Mann verliet Lübeck in 1896 en woonde achtereenvolgens in Italië, München, Californië en Zwitserland. In zijn essay Lübeck als geistige Lebensform schreef hij dat Lübeck "von Anfang bis zu Ende in meiner ganzen Schriftstellerei zu finden ist, sie entscheidend bestimmt und beherrscht”.
Klassikerpflege in Duitsland
Door aankoop van het aangrenzende pand wordt de tentoonstellingsruimte van het Buddenbrookhaus twee keer zo groot. Het Buddenbrookhaus kent permanente tentoonstellingen over de familie Mann en de roman Buddenbrooks (1901). Lübeck kent naast het Buddenbrookhaus een Willy-Brandt- en een Günther-Grass-Haus. Ook het Literaturarchiv in München wordt uitgebreid en krijgt de mogelijkheid een permanente tentoonstelling te organiseren. Het Literaturarchiv beheert de literaire nalatenschap van Klaus en Erika Mann.
Brede belangstelling
De belangstelling voor de familie Mann blijft in Duitsland onverminderd groot. De literatuurcriticus Heinrich Breloer stelde een driedelige televisieserie samen en vertaalde Buddenbrooks in 2008 naar het witte doek: een kostuumdrama waarin computeranimaties het oude Lübeck tot leven brengen.
woensdag 27 juli 2011
woensdag 13 juli 2011
Recensie van Janwillem Slort, Terwijl jij slaapt
Op de website van Passionate is mijn recensie verschenen van Janwillem Slort, Terwijl jij slaapt.
zaterdag 9 juli 2011
Thomas Mann en de sint-vitusdans
Voor veel Duitse schrijvers aan het begin van de twintigste eeuw was de Duitse Kultur ver verheven boven de Westerse Zivilisation. Engeland was het land van handelaren, Frankrijk van debatterende democraten, Duitsland was het land van dichters en denkers. Het land mocht economisch en politiek laat tot bloei gekomen zijn; het had één ding voor op alle andere naties: zijn cultuur, die diepzinniger, woester en ontembaarder was.
Thomas Mann behoorde tot de schrijvers die de tegenstelling tussen Kultur en Zivilisation omarmden. ‘Kultur is geslotenheid, stijl, vorm, houding, smaak. Cultuur kan orakel, magie, pederastie, Vitzliputzli, mensenoffers, orgiastische cultvormen, sint-vitusdans, inquisitie, autodafe, heksenprocessen, gifmoord en de meest bonte gruweldaden omvatten. Civilisatie echter is verstand, verlichting, verzachting, beschaving, scepticisme, ontbinding.’
Kultur kon dus ook best barbaars zijn. Door de opkomst van de nazi’s veranderden Manns gedachten. Kultur en Zivilisation werden beide een remedie tegen de Barbarei. Over die ontwikkeling in Manns werk heeft de Zwitserse germanist Philipp Gut een boeiende studie geschreven. Thomas Manns Idee einer deutschen Kultur is een bewerking van Guts proefschrift uit 2006. Het geeft niet alleen een goed beeld van Thomas Mann, maar ook van de Duitse politiek en cultuur in de twintigste eeuw, waarvan de schrijver een voornaam exponent was.
Thomas Mann behoorde tot de schrijvers die de tegenstelling tussen Kultur en Zivilisation omarmden. ‘Kultur is geslotenheid, stijl, vorm, houding, smaak. Cultuur kan orakel, magie, pederastie, Vitzliputzli, mensenoffers, orgiastische cultvormen, sint-vitusdans, inquisitie, autodafe, heksenprocessen, gifmoord en de meest bonte gruweldaden omvatten. Civilisatie echter is verstand, verlichting, verzachting, beschaving, scepticisme, ontbinding.’
Kultur kon dus ook best barbaars zijn. Door de opkomst van de nazi’s veranderden Manns gedachten. Kultur en Zivilisation werden beide een remedie tegen de Barbarei. Over die ontwikkeling in Manns werk heeft de Zwitserse germanist Philipp Gut een boeiende studie geschreven. Thomas Manns Idee einer deutschen Kultur is een bewerking van Guts proefschrift uit 2006. Het geeft niet alleen een goed beeld van Thomas Mann, maar ook van de Duitse politiek en cultuur in de twintigste eeuw, waarvan de schrijver een voornaam exponent was.
zaterdag 18 juni 2011
Houellebecq
"Voor zover hij had kunnen constateren, was het bestaan van de mens georganiseerd rond werk, dat het grootste deel van het leven in beslag nam en plaatsvond in organisaties van wisselende omvang. Na afloop van de werkjaren begon er een kortere periode, die werd gekenmerkt door de ontwikkeling van diverse ziekteverschijnselen. Sommige mensen probeerden zich tijdens de actiefste periode van hun leven bovendien te verenigen in microgroeperingen, gezinnen genaamd, met als doel de instandhouding van de soort; maar meestal liepen die pogingen spaak, om redenen die verband hielden met de 'geest der tijden', bedacht hij vaag, terwijl hij een espresso dronk (...)".
Michel Houellebecq, De kaart en het gebied.
Michel Houellebecq, De kaart en het gebied.
vrijdag 10 juni 2011
The times they are a-changing...
Het lied van Bob Dylan, toepasbaar op talloze associaties die in je opkomen als je naar de songtekst luistert.
Hier met de opening van de film Watchmen, toevallig vanavond te zien op RTL5.
Hier met de opening van de film Watchmen, toevallig vanavond te zien op RTL5.
dinsdag 7 juni 2011
Het oude Boedapest
Fortepan, een collectie van 9489 amateurfoto's, brengt de Hongaarse geschiedenis als volgt in beeld:
maandag 25 april 2011
Poseidon
Cees Nooteboom over zijn nieuwe boek in de VPRO-gids: "Zo ben ik nu aan een reeks aperçu’s begonnen, korte stukken waarin ik schrijf over de toestand in de wereld, over alles om mij heen. Het zijn brieven aan Poseidon. Waarom? Ik liep vorig jaar op een middag over de Viktualienmarkt in München, het was februari maar de zon scheen, en ik dacht: waarom niet? en bestelde op een terras voor mezelf een glas champagne. Onderwijl dacht ik aan het schrijven van die stukken. Berichten. Maar aan wie? Toen keek ik schuin omhoog en zag op de gevel de naam van het restaurant. Poseidon. Dat wordt je dan aangereikt, een geschenk van de werkelijkheid."
maandag 7 maart 2011
Top Gun volgens Tarantino
Waarom Hollywood zo veel slechte films maakt – daarover staat vandaag een artikel in NRC. Het antwoord luidt, volgens cultuurfilosoof en schrijver Mark Harris, Top Gun. De film zou volledig vanuit de marketing bedacht zijn.
Waarom Top Gun zo’n geweldige film is, daarover zei Quentin Tarantino in 1994 het volgende.
Waarom Top Gun zo’n geweldige film is, daarover zei Quentin Tarantino in 1994 het volgende.
maandag 28 februari 2011
Annie Girardot (1931-2011)
In Parijs is de actrice Annie Girardot overleden.
Ze speelde prachtige filmrollen, waaronder die van Nadia in Luchino Visconti’s Rocco e i suoi fratelli. Hieronder een fragment, met haar tegenspeler Alain Delon in de rol van Rocco. De scene is gefilmd op het dak van de Milanese Dom.
Ze speelde prachtige filmrollen, waaronder die van Nadia in Luchino Visconti’s Rocco e i suoi fratelli. Hieronder een fragment, met haar tegenspeler Alain Delon in de rol van Rocco. De scene is gefilmd op het dak van de Milanese Dom.
vrijdag 4 februari 2011
John Woo - The Killer
Opvliegende witte duiven met kaarsen op de achtergrond, zoetgevooisde muziek, shootouts geregisseerd als ballet – als John Woo kitsch is, dan is hij kitsch met een grote K.
In deze scene zie je het hoofdpersonage uit The Killer (1989) met Woo’s handelsmerken: personages die pistolen op elkaars hoofd richten, opera-achtig sentiment en een kogelregen in slow motion. Een van de meest stijlvolle scènes volgt op deze actiescene. Woo laat de rechercheur die achter de Killer aanzit, plaats nemen in zijn stoel, in eenzelfde frame en met eenzelfde handeling.
Later zou Woo veel van zijn originaliteit inleveren in Hollywood, waar hij films als Hard Target en Broken Arrow maakte. Woo: “Even though I enjoyed the opportunity to work in Hollywood, I never got used to their system. I didn't like much of the studio people. Well, there are too much politics and so much going on, and a lot of them have nothing to do with the movie. It's all about power, it's all about egos."
In deze scene zie je het hoofdpersonage uit The Killer (1989) met Woo’s handelsmerken: personages die pistolen op elkaars hoofd richten, opera-achtig sentiment en een kogelregen in slow motion. Een van de meest stijlvolle scènes volgt op deze actiescene. Woo laat de rechercheur die achter de Killer aanzit, plaats nemen in zijn stoel, in eenzelfde frame en met eenzelfde handeling.
Later zou Woo veel van zijn originaliteit inleveren in Hollywood, waar hij films als Hard Target en Broken Arrow maakte. Woo: “Even though I enjoyed the opportunity to work in Hollywood, I never got used to their system. I didn't like much of the studio people. Well, there are too much politics and so much going on, and a lot of them have nothing to do with the movie. It's all about power, it's all about egos."
Abonneren op:
Posts (Atom)
Posts
