Waarom is Herman Kochs Sommerhaus mit Swimmingpool een
verkoopsucces in Duitsland, terwijl omgekeerd Nederlanders met geen stok aan de
Duitse literatuur zijn te krijgen?
Jerker Spits
In geen ander land wordt zo veel Nederlandse literatuur
gelezen als in Duitsland. Vanaf 1993 zijn Nederlandse schrijvers er populair.
Dat jaar had de Frankfurter Buchmesse de Nederlandse literatuur als Schwerpunkt.
Voor de boeken van Cees Nooteboom en Maarten ’t Hart is veel belangstelling.
Ook Arnon Grunberg, Herman Koch en Marente de Moor liggen in hoge stapels in
Duitse boekhandels. Hun boeken worden, vaak positief, in de Süddeutsche Zeitung
en de Frankfurter Allgemeine besproken. Kochs Sommerhaus mit Swimmingpool, door
de literaire kritiek geprezen als een ‘thriller met literaire meerwaarde’, is
er als boek (hardcover en paperback), e-boek en luisterboek. ‘Uit Nederland
komt niet alleen topvoetbal, maar ook toprealisme’, schrijft de Frankfurter Allgemeine.
Nederlandse uitgevers zijn daar blij mee; de Duitse markt is groot. Om met
Elvis te spreken: 82.000.000 readers can’t be wrong.
Nederlandse schrijvers die in Duitsland op Lese-Tournee
zijn, zijn vaak verrast door de bijzondere belangstelling, waardering en nieuwsgierigheid
van het Duitse publiek. Arnon Grunberg, Cees Nooteboom, Jan Siebelink, Thomas
Rosenboom, Gerbrand Bakker, Alex van Galen, Jan van Mersbergen, Ramsey Nasr,
Hagar Peters, Tommy Wieringa: ze waren eerder dit jaar allemaal te gast op een
literair festival in Darmstadt, met een niederländische Lyriknacht en een niederländische
Kriminacht. Voor de Else Otten Übersetzerpreis, een tweejaarlijkse vertaalprijs
voor de beste Nederlandse vertaling in het Duits, kon de jury een keuze maken
uit 119 nieuwe vertalingen, vertaald door vijftig verschillende vertalers.
Omgekeerd is die belangstelling heel wat minder
vanzelfsprekend. Wie een boekhandel van Selexyz binnenloopt, ziet misschien een
enkel Duits boek op de tafels vertaalde literatuur. De vooruitblik in NRC
Handelsblad op het komende literaire seizoen telde in de rubriek vertaalde
fictie 55 titels, waaronder één jongere Duitse schrijver: Julia Franck. De
krant schrijft dat de Duitse literatuur wordt ‘gedomineerd door stokoude
schrijvers die een beetje vervelen’. Een Duitse recensent zal Grunberg niet zo
snel meten aan Couperus. Maar als Trouw een aantal recente romans van onze
oosterburen bespreekt, komt de krant tot de conclusie dat ‘Berlin
Alexanderplatz van Alfred Döblin wel nooit (zal) worden overtroffen’. Dat is
een boek uit 1928.
Natuurlijk, de Nederlandse literatuur heeft kwaliteit. Maar
dat kun je de Duitse literatuur ook niet ontzeggen. Er is dus meer aan de hand.
Lees verder in De Groene Amsterdammer van deze week.