A Serious Talk

'Het soort fictie waar ik het meest in geïnteresseerd ben refereert aan de echte wereld. Geen van mijn verhalen is natuurlijk echt gebeurd, maar er zit altijd iets in, een element, iets wat tegen me gezegd is of waar ik getuige van ben geweest, dat als uitgangspunt kan dienen. Ik zal u een voorbeeld geven: ‘Dit is de laatste kerst die je voor ons hebt verpest!’ Ik was dronken toen ik die zin hoorde, maar ik heb hem onthouden. En later, veel later, toen ik nuchter was, maakte ik van die ene zin en andere dingen die ik zo levensecht verzon dat ze hadden kunnen gebeuren, een verhaal – ‘A Serious Talk’. (…) Verhalen, of ze nou lang of kort zijn, komen niet zomaar uit de lucht vallen.’

Raymond Carver in Paris Review , mei 1954. Vertaling: Dirk-Jan Arensman.

Michelangelo Antonioni

‘Our responses to the world are, by their very nature, complex and contradictory. Yet we generally expect fictional narratives to organize these responses and provide us with extractable ‘messages’, denying contradictions, simplifying complexities, rejecting (or at least coherently positioning) ambiguity. Such expectations will get us nowhere with Antonioni, whose films are as inexhaustible as reality itself. Which is precisely why – the supreme irony – so many viewers perceive his work as unusually empty, mistaking specifics for generalizations, humanism for misanthropy, depth for shallowness, presence for absence, optimism for pessimism.’
Brad Stevens over de Italiaanse regisseur Antonioni (1912-2007)

Texel, 18 oktober 2009

Half zes op. Om kwart over acht in de haven van Den Helder.
'Welkom bij TESO. De volgende afvaart naar Texel is om 8.30'.
Het is acht graden en er staan drie rijen auto's met vogelaars die herinneringen ophalen.
'Amerikaanse goudplevier, in 89, de eerste'. Mannen drinken koffie uit thermoskannen, roken sigaretten.
'Dames en heren', waarschuwt een hoge vrouwenstem even later, 'over enkele ogenblikken meren wij aan op Texel'.
Het eilandgevoel. Met driehonderd andere vogelaars kijk ik een half uur later naar de eerste Kaspische Plevier in Nederland.

De complete Carver

'That morning she pours Teacher's over my belly and licks
it off. That afternoon she tries to jump out of the window.'

Het is een raak begin, dat van Raymond Carvers verhaal 'Gazebo'. Alle verhalen van de Amerikaanse schrijver zijn nu verschenen in Raymond Carver, Collected Stories. De uitgave bevat ook Beginners, een eerste versie van Carvers debuut What We Talk About When We Talk About Love. Dit manuscript werpt een interessant licht op Gordon Lish, Carvers redacteur, en zijn rol bij de totstandkoming van Carvers werk.

'A reputation shaped by an editor's hand', schreef The Wall Street Journal, 'but a legacy formed by a writer's maturation'.

'Wat schreef u als eerste?
- Korte verhalen. En mijn onwrikbare ambities draaien nog steeds om dat genre. Als je het serieus onderzoekt, lijkt het korte verhaal me nog steeds de moeilijkste en leerzaamste vorm van prozaschrijven die er bestaat. Alle beheersing en techniek die ik mag hebben, heb ik volledig te danken aan mijn oefening in dat medium.'

Truman Capote in Paris Review , 1957. Vertaling: Dirk-Jan Arensman.

Suzanne

Leonard Cohen bestempelt zich als lid van een generatie auteurs die bij elk woord ‘zweten’. Zijn teksten zijn het product van een herhaald schrappen en schaven.
Leonard Cohen, bard, zanger, dichter, schrijver, is vandaag 75 jaar geworden.

De radar van een schrijver

‘De meest essentiele gave voor een goede schrijver is een ingebouwde, shockproof geluldetector. Dat is de radar van een schrijver, en alle grote schrijvers hadden er eentje.’

Ernest Hemingway in Paris Review , mei 1954. Vertaling: Dirk-Jan Arensman.

Sorry minister

Twintig jaar geleden was de komische Britse tv-serie Yes Minister een succes. Over politici, ambtenaren en hun machtsstrijd. Nu is er een Nederlandse versie: Sorry Minister.

Greetings from Bunker Hill

De Slag bij Bunker Hiller was een veldslag tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Bunker Hill was ook een Nederlands literair tijdschrift, dat verhalen vertaalde van Kevin Canty en Ernest Hemingway, en waarin jonge Nederlandse schrijvers debuteerden.
Het laatste nummer is nu verschenen, met daarin onder meer:
Kevin Canty – Kleine Debby
Edwin Fagel – Bericht
Ton Rozeman – Warm en nat en hard.

Watching from the window

Een sterk fragment van Raymond Carver uit het verhaal Viewfinder.
Sterk, omdat Carver niet alleen een scherpe waarneming beschrijft,
maar ook laat zien wie waarneemt.

'I knew how he held the camera. It was an old Polaroid,
big and black. He had it fastened to leather straps that looped
over his shoulders and went around his back, and it was this
that secured the camera to his chest. He would stand on
the sidewalk in front of your house, locate your house in the
viewfinder, push down the lever with one of his hooks, and
out would pop your picture.
I'd been watching from the window, you see.'

Theater en school

Hoe moedig je jongeren aan toneel te bezoeken? Hoe kunnen theaters en scholen nog beter samenwerken? In Duitsland is hierover een studie verschenen, met daarin een artikel van Jan-Willem van Kruyssen en mij.

Marx revisited

In oktober is het twintig jaar geleden dat de Berlijnse muur viel. Door de financiële crisis geloven sommigen dat Marx uit zijn graf is opgestaan.
De Duitse filosoof Peter Sloterdijk gelooft daar niets van: ‘Hij is niet bruikbaar en is nooit bruikbaar geweest. Er zijn mensen die dat blijkbaar niet willen begrijpen. Waar halen die oude marxistische intellectuelen die vijfentwintig jaar lang overwinterd hebben nu het recht vandaan om hun nooit geredigeerde boodschappen opnieuw te laten weerklinken, dat vraag ik me af.’

Kunst als provocatie

Geniet na van mijn column over Thomas Bernhard op de website van het Amsterdams Historisch Café .

Te verschijnen

Deze week twee mooie berichten.
In Passionate verschijnt binnenkort mijn verhaal Onze buren.
In Orbis Linguarum verschijnt een artikel van mij over de Duitse schrijver Ernst Jünger.

Het ruime gebaar

‘Vroeger was ik reuze benauwd voor bombast. Als lezer hou ik nog steeds het meest van kleine schrijvers: Nescio, A.L. Snijders. Maar als ik zelf schrijf, voel ik me tegelijk verwant met Isaak Babel, die het ruime gebaar niet schuwde: ‘De zon rolt als een afgeslagen hoofd langs de horizon.’ Dat is wat, hè. Godverdorie, jongen!’

Tommy Wieringa in De Volkskrant over zijn nieuwe roman Caesarion.

Amsterdams Historisch Café

Op woensdag 13 mei houd ik een gesproken column over Thomas Bernhard in het Amsterdams Historisch Café.
Café P96, Prinsengracht 96, Amsterdam, aanvang 20.00 uur.

Koos van Zomeren over uilen

‘En kijk die ogen, zou ik zeggen. De vonk van verwondering, van peinzen, woede, verachting. Alles wat menselijk is, kunnen die ogen uitdrukken, alleen geen angst. Een uil is volledig ongeschikt om bang te zijn. Een uil kan zich verwijderen; vluchten is hem vreemd.’
Bekijk de documentaire van Tijs Tinbergen en Jan Musch: Koos van Zomeren - Lopende Zinnen (17:00).

Lezing Thomas Bernhard

Op 20 april houd ik een lezing over Thomas Bernhard aan de Universiteit Utrecht.

Grunberg versus Kehlmann

Amsterdam Wereldboekenstad confronteert het beste van de Duitse en de Nederlandse literatuur. Op vrijdag 27 maart gaan Daniel Kehlmann en Arnon Grunberg met elkaar in gesprek.

Daniel Kehlmann studeerde filosofie en literatuurwetenschap. Hij publiceerde in 2006 de veelgeprezen roman Die Vermessung der Welt/ Het meten van de wereld, vertaling: Jacq Vogelaar.

Arnon Grunberg debuteerde in 1994 met Blauwe maandagen, ontving tweemaal de AKO Literatuurprijs en won de Libris Literatuurprijs voor zijn roman Tirza (2006).

De Tweede Ronde

Vers van de pers: het lentenummer van De Tweede Ronde, met daarin nieuwe gedichten van drs. P. en Ivo de Wijs, en een kort verhaal van mijzelf. En natuurlijk nog veel meer, kijk op de website.

Thomas Bernhard

‘Ik leef hier in Oostenrijk, omdat ik niet anders kan, omdat ik met het landschap verbonden ben. Maar ik wil omwille van mijn werk niets met mijn vijanden te maken hebben. En de vijanden zijn overal’.
Het is twintig jaar geleden dat de Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard stierf. Twee Nederlandstalige toneelgezelschappen herdenken hem. Dood Paard speelt de voorstelling Ritter Dene Voss en het Vlaamse Stan speelt Brandhout - een irritatie.

Poppenkast

De paus heeft nogal wat stof doen opwaaien, de laatste tijd.
Hoe serieus moet je die man nemen?
In 1969 had Gerard Reve het volgende antwoord (2:15):

Raymond Carver

'Trucs zijn vervelend, en ik vind iets al heel snel vervelend, wat zou kunnen komen door het feit dat ik me niet lang kan concentreren. Hoe dan ook val ik in slaap bij zogenaamde slimme schrijvers. Schrijvers hebben helemaal geen trucs of foefjes nodig, ze moeten niet slim willen doen. Soms moet een schrijver juist in stomme verbazing naar iets kijken - al is het maar een zonsondergang, of een oude schoen'.
Over schrijven. Vertaling: Vincent Overeem. In: Bunker Hill 29.

De kunst van het schrijven

Fictie: 'een weldoordachte simulatie van werkelijke gevoelens in de schrijver door middel van herinneringen of fantasievolle projecties'.
Je kunt het er mee eens zijn of niet. Het boek is soms wat moralistisch of hoogdravend, maar John Gardners De kunst van het schrijven is in elk geval het lezen waard.

Rotterdamse schrijfwedstrijd

Mijn verhaal Onze buren is genomineerd voor de 4e Rotterdamse schrijfwedstrijd. Op 25 januari worden de winnaars van de eerste, tweede en derde prijs bekend gemaakt. De uitreiking vindt plaats in het Goethe-Institut Rotterdam en begint om 14.00.

Tsjechov

Onlangs verscheen in de Russische Bibliotheek van uitgeverij Van Oorschot het vierde Tsjechov-deel, in een nieuwe vertaling van Tom Eekman, Aai Prins en Anne Stoffel. Hierin staan veel van Tsjechovs beste verhalen, zoals De weddenschap, Zaal 6 en De zwarte monnik:

'Kovrin bleef verbaasd staan. Als een wervelwind of een windhoos steeg aan de horizon van de aarde tot hoog in de hemel een zwarte zuil op. De contouren ervan waren onduidelijk, maar je kon meteen al zien dat hij niet op één plaats bleef en zich met een verschrikkelijke snelheid verplaatste, precies dezelfde kant uit, recht op Kovrin af, en hoe dichter de zuil in de buurt kwam, hoe kleiner en duidelijker hij werd. Kovrin sprong opzij, de rogge in, om de zuil te laten passeren en slaagde daar maar nauwelijks in...
Een monnik in het zwart, met grijze haren en zwarte wenkbrauwen, de armen gekruist op de borst, snelde voorbij...Zijn blote voeten raakten de grond niet.'